Madrid-Puerta de Atocha-Almudena Grandes

A estación é a terminal de viaxeiros máis importante de toda a rede ferroviaria española, constituíndo o centro neurálxico de Alta Velocidade, Longa e Media Distancia e Cercanías da Comunidade de Madrid. Todo iso, unido á súa privilexiada situación no centro da capital, fan dela un punto obrigado de paso para centos de milleiros de viaxeiros cada día, o que a converte nun gran intercambiador urbano dotado de conexións con todos os medios de transporte público existentes: Cercanías, Metro, autobús, taxi, VTC, vehículos de aluguer, etc.

A transformación da estación lévase a cabo a través de distintas actuacións, que constitúen todo un reto técnico e de planificación para Adif e Adif Alta Velocidad, dado que están programadas para que a estación se manteña en servizo en todo momento.

Infografía sobre el acondicionamiento de la marquesina Histórica de Atocha

Remodelación da marquesiña histórica

Infografía con el esquema de vías de la futura estación pasante de Atocha

Novo esquema de vías en Cercanías

Infografía con la imagen de la futura fachada Sur de la Estación de Atocha.

Construción da estación pasante

Remodelación da marquesiña histórica

En 2023 púxose en marcha a remodelación da marquesiña histórica de Madrid-Puerta de Atocha Almudena Grandes. Con esta actuación, ampliáronse e modernizáronse as instalacións para reforzar a súa eficiencia e capacidade e seguir respondendo aos desafíos da liberalización do transporte ferroviario de viaxeiros. A estación continúa sendo, así, un nodo estratéxico da rede ferroviaria española e da súa contorna urbana pola súa dimensión, a súa localización no corazón da capital e a súa capacidade de xerar actividade social, económica e cultural na cidade.

Con esta actuación, a marquesiña convértese no acceso prioritario á estación e nun punto de referencia na Paisaxe da Luz, declarada Patrimonio Mundial pola UNESCO. A urbanización da praza inclúe escalinatas e ramplas para facilitar o acceso desde os principais eixos da cidade, conectando coa contorna de Prado-Recoletos, o parque do Retiro e o Museo Reina Sofía.

As obras permiten gañar espazo para os viaxeiros, mellorar o seu tránsito pola estación e habilitar novas áreas comerciais nas cruxías leste, norte e oeste. Para iso elimínase a laxa norte e demólense os locais existentes. Tamén se incorporan novos elementos funcionais como vestíbulos e núcleos de comunicación vertical, e inclúese unha terraza na cruxía norte. Ademais, remodélase o Xardín Tropical, substitúense as carpintarías interiores e exteriores e acondiciónanse as prazas do Embarcadero e de Méndez Álvaro para integralas coa marquesiña histórica.

Interior de la nueva estación de Atocha,

Novo esquema de vías en Cercanías

Adif está a levar a cabo a reconfiguración de vías en Atocha Cercanías cun novo esquema 4+4+2 na cabeceira norte. Actualmente, a estación ten 10 vías cunha distribución 4+3+3, asignadas aos túneles de Recoletos, Sol e Embajadores. Coa nova configuración, as vías 1 a 4 seguirán destinadas ao túnel de Recoletos, as 5 a 8 ao túnel de Sol, e as 9 e 10 ao de Embajadores, permitindo aumentar a capacidade das liñas C-3 e C-4 e facilitando o uso da vía 8 como apartadoiro para a C-5 en caso de incidencia. Tamén se ampliará a plataforma 5 para mellorar o servizo da liña C-5 en ambos os sentidos.

O proxecto require adaptar as instalacións de Control, Mando e Sinalización (CMS), modificando sinais, circuítos de vía e sistemas de encravamento e Control de Tráfico Centralizado (CTC). Tamén se actualizarán os sistemas de sinalización e telecomunicacións. Ademais, xa se realizaron traballos como a reforma do Centro de Telecomunicacións, o traslado da comisaría e a venda de billetes, e a restauración do edificio histórico e os torreóns para preservar a súa estrutura e protección fronte ás condicións climáticas.

Estación pasante

A remodelación da estación de Atocha inclúe a construción dunha estación pasante subterránea baixo a actual estación de alta velocidade e a rúa Méndez Álvaro.

Esta nova infraestrutura, cun investimento de máis de 505 millóns de euros, contará con catro novas vías e dúas plataformas para trens de alta velocidade. A súa principal función será conectar o túnel de alta velocidade entre Puerta de Atocha-Almudena Grandes e Chamartín-Clara Campoamor co acceso sur de alta velocidade a Madrid, permitindo que os trens efectúen paradas en ambas as estacións e completando así a conexión total da rede ferroviaria de alta velocidade en España.

A estación subterránea discorrerá ao longo de Méndez Álvaro e conectará coa actual Puerta de Atocha no norte e cun novo vestíbulo no seu extremo sur. A parte norte de Puerta de Atocha será remodelada para integrala coa nova estación, optimizando os vestíbulos e controis de acceso.

A pesar de ser subterránea, contará cun lucernario e un muro cortina na fachada de Méndez Álvaro para a entrada de luz natural. O novo vestíbulo incorporará a zona oeste da estación aos servizos de alta velocidade e contribuirá a reducir o tráfico rodado na Avenida Ciudad de Barcelona e rúas próximas. Ademais, contará con accesos diferenciados para Chegadas e Saídas, así como unha plataforma intermodal con espazo para taxis, VTC e Kiss&Ride (parada puntual de vehículos para deixar ou recoller viaxeiros).

Características principais

Vestíbulos

Remodelaranse e ampliaranse os vestíbulos de Atocha e construirase un novo, mixto, en Méndez Álvaro, cunha nova fachada, que incorporará o lado oeste da estación aos servizos de alta velocidade.

Luz natural

Unha gran abertura central permitirá a entrada de luz a través dun lucernario e dun gran muro cortina situado na fachada de Méndez Álvaro. Ademais, facilitará a comunicación visual do espazo cos elementos superiores.

Intermodalidade

O novo vestíbulo dará servizo aos viaxeiros da estación pasante e aos viaxeiros de chegadas de Puerta de Atocha. Contará tamén con accesos ao exterior, onde se habilitará unha gran plataforma de intermodalidade (taxis, VTC, Kiss&Ride).